LİTYUM İYON BATARYALAR (lityum iyon polimer bataryalar dahil)

LİTYUM İYON BATARYALAR TEÇHİZAT İÇERİSİNDE veya LİTYUM İYON BATARYALAR TEÇHİZATLI AMBALAJLANMIŞ (lityum iyon polimer bataryalar dahil)

Taşımaya verilen piller ve bataryalar aşağıda belirtilen koşulları karşıladığında ADR'nin diğer hükümlerine tabi olmaz: (a) Lityum metal veya lityum alaşımlı piller için lityum içeriği en fazla 1 g ve lityum iyon piller için Watt-saat değeri en fazla 20 Wh'dir; (b) Lityum metal veya lityum alaşımlı batarya için toplam lityum içeriği en fazla 2 g ve lityum iyon bataryalar için Watt-saat değeri en fazla 100 Wh'dir. Bu hükme tabi olan lityum iyon bataryalar, 1 Ocak 2009'dan önce üretilenler hariç dış mahfazalarında Watt-saat değerini taşıyacak şekilde işaretlenecektir. (c) Tüm piller veya bataryalar, 2.2.9.1.7 (a) ve (e) maddelerinin gerekliliklerini karşılar. (d) Piller ve bataryalar, teçhizata entegre oldukları durumlar haricinde, pili veya bataryayı tamamen saran iç ambalajlara yerleştirilecektir. Piller ve bataryalar, kısa devreleri önleyecek şekilde korunacaktır. Buna, aynı ambalaj içerisinde iletken malzemelerle kısa devre oluşturabilecek şekilde temasa karşı koruma da dahildir. İç ambalajlar, 4.1.1.1, 4.1.1.2 ve 4.1.1.5 hükümlerine uygunluk gösteren sağlam dış ambalajlar içerisine yerleştirilecektir. (e) Teçhizat içine monte edilen piller ve bataryalar, hasara ve kısa devreye karşı korunacak olup, teçhizat kazara etkinleşmeyi önleyecek etkin vasıtalarla donatılacaktır. Bu şart, taşıma sırasında bilerek çalışır durumda tutulan aygıtlara (Radyo frekansı ile tanımlama (RFID) vericileri, kol saatleri, sensörler vs.) ve tehlikeli ısı artışına yol açma özelliğine sahip olmayan aygıtlara uygulanmaz. Bataryalar teçhizata monte edilmiş ise, bataryanın, içinde yer aldığı teçhizat tarafından eşdeğer bir koruma ile donatılmaması halinde, bu teçhizat ambalajın kapasitesi ve kullanım amacı bakımından yeterli mukavemete ve tasarıma sahip uygun bir materyalden imal edilmiş sağlam dış ambalajın içine yerleştirilecektir. (f) Her bir ambalaj, 5.2.1.9'da gösterildiği gibi, uygun lityum batarya işareti ile işaretlenecektir; Bu zorunluluk aşağıdakiler için geçerli değildir: (i) Yalnız teçhizat içine takılmış düğme pil içeren ambalajlar (devre kartları dahil) ve (ii) Sevkiyat içinde ikiden fazla paket olmamak üzere, teçhizat içine takılmış en fazla dört pil veya iki batarya içeren ambalajlar; (g) Bataryaların teçhizata monte olduğu haller haricinde, her bir ambalaj, düzenlemesi ne olursa olsun içindeki pillerin veya bataryaların hasar görmeyeceğini ve bataryaların (veya pillerin) birbirine temas etmesine neden olacak şekilde içindekilerin kaymayacağını kanıtlamak için 1,2 metreden düşme testine dayanabilecek nitelikte olmalıdır ve (h) Bataryaların teçhizata kurulu veya teçhizatla birlikte ambalajlandığı durumlar haricinde, ambalajlar toplam 30 kg brüt kütleyi aşmamalıdır. Yukarıda kullanılan ve ADR'nin herhangi bir kısmında anılan "lityum içeriği", bir lityum metalin veya lityum alaşım pilin anodundaki lityum kütlesini ifade eder. Bu bataryaların belirli taşıma modlarında taşınmasının sağlanması ve farklı acil durum müdahale eylemlerinin yürütülmesi amacıyla lityum metal bataryalar ve lityum iyon bataryalar için ayrı kayıtlar bulunmaktadır. Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım III, alt başlık 38.3.2.3'te tanımlanan tek hücreli batarya, bir "pil" olarak düşünülür ve bu özel hükümde "pillere" ilişkin koşullara göre taşınır.

Bu kayıt, teçhizat içerisinde yer aldıkları veya teçhizat ile ambalajlandıkları durumlar dahil olmak üzere yakıt pili kartuşları için geçerlidir. Bir yakıt pili sistemine monte veya bunun bir parçası olan yakıt pili kartuşlarının, teçhizat içerisinde yer aldığı kabul edilir. Yakıt pili kartuşu, yakıtın yakıt piline boşaltımını kontrol eden valf(ler) yoluyla yakıt piline boşaltılmak üzere yakıt depolamış olan bir nesne anlamına gelir. Teçhizat içerisinde yer aldıkları haller de dahil olmak üzere yakıt pili kartuşları, normal taşıma koşulları altında yakıt sızıntısını önleyecek şekilde tasarlanacak ve yapılacaktır. Yakıt pili kartuşlarının, sıvıları yakıt pili olarak kullanan tasarım tipleri, sızıntı yapmaksızın 100 kPa (gösterge) basınçta bir iç basınç testini geçecektir. Özel hüküm 339'a uygunluk göstermekle yükümlü, metal hidrit içinde hidrojen içeren yakıt pili kartuşları hariç olmak üzere, her bir yakıt pili kartuşu tasarım tipi, muhafaza sisteminin arızasına neden olması en muhtemel yön düzeninde, hiçbir içerik kaybı göstermeksizin 1,2 metre yükseklikten sert bir yüzeye düşürme testini geçecektir. Lityum metal ya da lityum-iyon bataryaları, yakıt pili sistemine dahil edildiğinde, sevkiyat, UN3091 TEÇHİZAT İÇİNDE BULUNAN LİTYUM METAL BATARYALAR ya da UN 3481 TEÇHİZAT İÇİNDE BULUNAN LİTYUM İYON BATARYALAR için bu madde ve uygun maddeler dahilinde göre yapılmalıdır.

Testler ve Kriterler Kılavuzunun geçerli hükümlerine göre test edilen tipe uygun olmaması nedeniyle hasarlı ya da kusurlu olarak tanımlanan lityum iyon piller veya bataryalar ya da lityum metal piller veya bataryalar bu özel hükmün gerekliliklerine uygun olacaktır. Bu özel hükmün amaçları doğrultusunda bunlar aşağıdakileri içerebilir, fakat bunlarla sınırlı değildir: - Güvenlik nedeniyle kusurlu olarak tanımlanmış piller ya da bataryalar; - Sızdırmış ya da hava almış piller veya bataryalar; - Taşıma öncesinde tanı konulamayan piller veya bataryalar ya da - Fiziksel ya da mekanik hasara uğramış piller veya bataryalar. NOT: Bir bataryayı hasarlı ya da kusurlu olarak değerlendirirken, bataryanın tipi ve önceki kullanımı ile yanlış kullanımı hesaba katılacaktır. Özel hüküm 230 haricinde ve bu özel hükümde aksi belirtilmedikçe, piller ve bataryalar UN No. 3090, UN No. 3091, UN No. 3480 ve No. UN 3481 için geçerli olan hükümlere göre taşınacaktır. Ambalajlar, uygunluğuna göre "HASARLI/KUSURLU LİTYUM İYON BATARYALAR" ya da "HASARLI/KUSURLU LİTYUM METAL BATARYALAR" şeklinde işaretlenecektir. Piller ve bataryalar uygun olduğu üzere 4.1.4.1'in P908 ya da 4.1.4.3'ün LP904 paketleme talimatlarına uygun olarak ambalajlanacaktır. Normal taşıma koşulları altında hızla parçalara ayrılma, tehlikeli tepkimeye girme, alevlenme ya da tehlikeli şekilde ısı oluşturma veya tehlikeli şekilde zehirli, aşındırıcı ya da alevlenebilir gaz veya buhar yaymaya eğilimli piller ve bataryalar, yetkili makam tarafından belirlenen koşullara uygun olarak yapılması haricinde taşınmayacaktır. ADR anlaşmasına taraf ülke, verilen onayın RTD, ADR, ADN, IMDG Kodu veya ICAO Teknik Şartnamesi ile uyumlu prosedürlere uygun olması şartıyla, ADR anlaşmasına taraf olmayan bir ülkenin onayını da tanıyabilir. Bu durumda, hücreler ve bataryalar taşıma kategorisi 0'a tahsis edilir.

Bertaraf ya da geri dönüşüm için taşınan, lityum olmayan bataryalar ile birlikte ya da bunlar olmadan ambalajlanan lityum iyon ve lityum metal piller ve bataryalar ile söz konusu piller ve bataryaları içeren ekipman, 4.1.4.1'in paketleme talimatı P909 uyarınca ambalajlanabilir. Bu piller ve bataryalar 2.2.9.1.7 (a) ila (e) gerekliliklerine tabi değildir. Ambalajlar "BERTARAF EDİLECEK LİTYUM BATARYALAR" ya da "GERİ DÖNÜŞTÜRÜLECEK LİTYUM BATARYALAR" şeklinde işaretlenecektir. Belirlenen hasarlı ya da kusurlu bataryalar, özel hüküm 376 uyarınca taşınacak ve uygun olduğu üzere 4.1.4.1'in paketleme talimatı P908 ya da 4.1.4.3'ün paketleme talimatı LP904 uyarınca ambalajlanacaktır.

Hem birincil lityum metal piller hem de yeniden şarj edilebilir lityum iyon piller içeren 2.2.9.1.7 (f)'ye uygun lityum bataryalar, uygun olduğu üzere UN No. 3090 veya 3091'e atanmalıdır. Söz konusu lityum bataryalar özel hüküm 188 uyarınca taşındıklarında bataryada bulunan tüm lityum metal pillerin toplam lityum içeriği, 1,5 gramı aşmamalı ve bataryada bulunan tüm lityum iyon pillerin toplam kapasitesi 10 Wh'ı geçmemelidir

UN No. 3166 kayıtları, alevlenebilir sıvı veya gazlı içten yanmalı motor veya yakıt pilleriyle çalışan araçlar için geçerlidir. Yakıt pili motoru ile çalışan araçlar, uygunluğuna göre, UN 3166 ARAÇ, YAKIT PİLİ, ALEVLENEBİLİR GAZLA ÇALIŞAN veya UN 3166 ARAÇ, YAKIT PİLİ, ALEVLENEBİLİR SIVIYLA çalışan kayıtlarına atanır. Bu kayıtlar, hem bir yakıt pili ve içten yanmalı motor hem de ıslak hücreli bataryalar, sodyum pilleri, lityum metal piller veya lityum iyon pillerden biriyle çalışan, pil(ler) monte edilmiş hâlde taşınan hibrit elektrikli araçları içerir. İçten yanmalı motor içeren diğer araçlar, uygunluğuna göre, UN 3166 ARAÇ, ALEVLENEBİLİR GAZLA ÇALIŞAN veya UN 3166 ARAÇ, ALEVLENEBİLİR SIVIYLA çalışan kayıtlarına atanır. Bu kayıtlar, hem bir içten yanmalı motor hem de ıslak hücreli bataryalar, sodyum bataryalar, lityum metal bataryalar veya lityum iyon bataryalardan biriyle çalışan, batarya(lar) monte edilmiş hâlde taşınan hibrit elektrikli araçları içerir. Bir araç alevlenebilir bir sıvı ve alevlenebilir bir gazlı içten yanmalı motorla çalıştırılıyorsa UN 3166 ARAÇ, ALEVLENEBİLİR GAZLA ÇALIŞAN kaydına atanmalıdır. UN 3171 kaydı; ıslak hücreli bataryalar, sodyum bataryalar, lityum metal bataryalar veya lityum iyon bataryalar ile çalışan araçlara ve ıslak hücreli bataryalar veya sodyum bataryalar ile çalışan donanıma ancak bu bataryalar takılı olarak taşınmaları hâlinde uygulanır. Bu özel hükmün amacı doğrultusunda araçlar, bir veya birden fazla mal veya kişiyi taşımak için tasarlanmış kendiliğinden çalışan vasıtalardır. Arabalar, motosikletler, küçük motosikletler (scooter), üç ve dört tekerlekli araçlar veya motosikletler, kamyonlar, lokomotifler, bisikletler (motorlu pedala sahip) ve bu tür diğer araçlar (örneğin, kendiliğinden dengeli araçlar veya en az bir oturak ile donatılmamış araçlar), tekerlekli sandalyeler, çim biçme makineleri, kendiliğinden tahrikli tarım ve iş makineleri, botlar ve hava araçları bu araçlara örnek olarak verilebilir. Bu hüküm bir ambalaj içinde taşınan araçları içerir. Bu durumda aracın bazı parçaları, ambalaj içine sığması için şasisinden ayrılabilir. Motorlu çim biçme makineleri, temizleme makineleri veya model botları ve model uçaklar, donanıma örnek olarak gösterilebilir. Lityum metal piller veya lityum iyon piller ile çalışan donanımlar, uygunluklarına göre, UN 3091 DONANIM İÇİNDE LİTYUM METAL BATARYALAR veya UN 3091 DONANIMLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ LİTYUM METAL BATARYALAR veya UN 3481 DONANIM İÇİNDE İYON METAL BATARYALAR veya UN 3481 DONANIMLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ İYON METAL BATARYALAR kayıtlarına tahsis edilir. Bataryalar, hava yastıkları, yangın söndürücüler, sıkıştırılmış gaz aküleri, güvenlik cihazları ve aracın çalışması veya kullanıcı ya da yolcuların güvenliği için gerekli diğer ayrılmaz bileşenler gibi tehlikeli mallar, araç içine güvenli şekilde monte edilmelidir aksi takdirde ADR'ye tabi olmaz. Bununla beraber lityum bataryalar, özel hüküm 667'de aksi belirtilmedikçe, 2.2.9.1.7 hükümlerini karşılayacaktır. Bir araç veya donanıma monte edilmiş bir lityum batarya hasar gördüğünde veya arızalandığında araç veya donanım, özel hüküm 667 (c)'te tanımlanan koşullara göre taşınmalıdır.

Bir ambalajda, cihaz içindeki lityum piller ve cihazla birlikte paketlenmiş lityum piller bir arada bulunuyorsa, ambalaj işaretleme ve belgeleme için şu koşullar uygulanır: (a) ambalaj, uygun olduğu şekilde “UN 3091” veya “UN 3481” olarak işaretlenecektir. Bir ambalajda, hem lityum iyon piller hem de cihazla birlikte paketlenmiş ve cihaz içinde bulunan lityum metal piller varsa, ambalaj her iki pil türü için gerektiği şekilde işaretlenecektir. Cihaza yerleştirilmiş olan düğme pillerin (devre kartları dahil) dikkate alınması gerekmez; (b) taşıma belgesinde, uygun olduğu şekilde "CİHAZLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ UN 3091 LİTYUM METAL PİLLER" veya "CİHAZLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ UN 3481 LİTYUM İYON PİLLER" ibaresi yer alacaktır. Bir ambalajda, hem lityum metal piller hem de cihazla birlikte paketlenmiş ve cihaz içinde bulunan lityum iyon piller varsa, taşıma belgesinde hem "CİHAZLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ UN 3091 LİTYUM METAL PİLLER" hem de "CİHAZLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ UN 3481 LİTYUM İYON PİLLER" ibareleri yer alacaktır.

(a) Teçhizatta yer alan piller, taşıma sırasında açık devre voltajının 2 voltun altına veya boşaltılmamış pilin voltajının üçte ikisinin altına (hangisi düşükse, o dikkate alınacak şekilde) düşebileceği şekilde boşaltılabilecek özellikte olmamalıdır. (b) Her biri tüketici toplama noktası ile ara işleme tesisi arasında toplanmış ve imha amacıyla taşımaya verilmiş olan, en fazla 500 g brüt kütleye sahip kullanılmış lityum piller ve bataryalar, ekipmana dahil olsun veya olmasın, toplanıp, geri dönüşüm için taşınmak üzere teslim edilenler, diğer lityum olmayan pillerle veya bataryalarla birlikte olsun veya olmasın, şu koşulları karşılamaları halinde ADR’nin diğer hükümlerine tabi değildir: (i) P903b ambalajlama talimatı hükümlerine uygunluk gösterilmesi; (ii) Taşıma ünitesi başına toplam lityum pil veya batarya miktarının 333 kilogramın altına düşmemesini sağlayacak bir kalite güvence sisteminin uygulanıyor olması; (iii) Ambalajların şu ibareyi taşıması: “USED LITHIUM CELLS (KULLANILMIŞ LİTYUM PİLLER)”.