KARGO TAŞIMA ÜNİTESİNE MONTE EDİLEN LİTYUM BATARYALAR lityum iyon bataryalar veya lityum metal bataryalar

Taşımaya verilen piller ve bataryalar aşağıda belirtilen koşulları karşıladığında ADR'nin diğer hükümlerine tabi olmaz: (a) Lityum metal veya lityum alaşımlı piller için lityum içeriği en fazla 1 g ve lityum iyon piller için Watt-saat değeri en fazla 20 Wh'dir; (b) Lityum metal veya lityum alaşımlı batarya için toplam lityum içeriği en fazla 2 g ve lityum iyon bataryalar için Watt-saat değeri en fazla 100 Wh'dir. Bu hükme tabi olan lityum iyon bataryalar, 1 Ocak 2009'dan önce üretilenler hariç dış mahfazalarında Watt-saat değerini taşıyacak şekilde işaretlenecektir. (c) Tüm piller veya bataryalar, 2.2.9.1.7 (a) ve (e) maddelerinin gerekliliklerini karşılar. (d) Piller ve bataryalar, teçhizata entegre oldukları durumlar haricinde, pili veya bataryayı tamamen saran iç ambalajlara yerleştirilecektir. Piller ve bataryalar, kısa devreleri önleyecek şekilde korunacaktır. Buna, aynı ambalaj içerisinde iletken malzemelerle kısa devre oluşturabilecek şekilde temasa karşı koruma da dahildir. İç ambalajlar, 4.1.1.1, 4.1.1.2 ve 4.1.1.5 hükümlerine uygunluk gösteren sağlam dış ambalajlar içerisine yerleştirilecektir. (e) Teçhizat içine monte edilen piller ve bataryalar, hasara ve kısa devreye karşı korunacak olup, teçhizat kazara etkinleşmeyi önleyecek etkin vasıtalarla donatılacaktır. Bu şart, taşıma sırasında bilerek çalışır durumda tutulan aygıtlara (Radyo frekansı ile tanımlama (RFID) vericileri, kol saatleri, sensörler vs.) ve tehlikeli ısı artışına yol açma özelliğine sahip olmayan aygıtlara uygulanmaz. Bataryalar teçhizata monte edilmiş ise, bataryanın, içinde yer aldığı teçhizat tarafından eşdeğer bir koruma ile donatılmaması halinde, bu teçhizat ambalajın kapasitesi ve kullanım amacı bakımından yeterli mukavemete ve tasarıma sahip uygun bir materyalden imal edilmiş sağlam dış ambalajın içine yerleştirilecektir. (f) Her bir ambalaj, 5.2.1.9'da gösterildiği gibi, uygun lityum batarya işareti ile işaretlenecektir; Bu zorunluluk aşağıdakiler için geçerli değildir: (i) Yalnız teçhizat içine takılmış düğme pil içeren ambalajlar (devre kartları dahil) ve (ii) Sevkiyat içinde ikiden fazla paket olmamak üzere, teçhizat içine takılmış en fazla dört pil veya iki batarya içeren ambalajlar; (g) Bataryaların teçhizata monte olduğu haller haricinde, her bir ambalaj, düzenlemesi ne olursa olsun içindeki pillerin veya bataryaların hasar görmeyeceğini ve bataryaların (veya pillerin) birbirine temas etmesine neden olacak şekilde içindekilerin kaymayacağını kanıtlamak için 1,2 metreden düşme testine dayanabilecek nitelikte olmalıdır ve (h) Bataryaların teçhizata kurulu veya teçhizatla birlikte ambalajlandığı durumlar haricinde, ambalajlar toplam 30 kg brüt kütleyi aşmamalıdır. Yukarıda kullanılan ve ADR'nin herhangi bir kısmında anılan "lityum içeriği", bir lityum metalin veya lityum alaşım pilin anodundaki lityum kütlesini ifade eder. Bu bataryaların belirli taşıma modlarında taşınmasının sağlanması ve farklı acil durum müdahale eylemlerinin yürütülmesi amacıyla lityum metal bataryalar ve lityum iyon bataryalar için ayrı kayıtlar bulunmaktadır. Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım III, alt başlık 38.3.2.3'te tanımlanan tek hücreli batarya, bir "pil" olarak düşünülür ve bu özel hükümde "pillere" ilişkin koşullara göre taşınır.

Bu kayıtlar, can salları, can yelekleri ve kendiliğinden şişen kızaklar için geçerlidir. UN No.2990, kendiliğinden şişen aparatlar, UN No. 3072 ise, kendiliğinden şişmeyen can kurtarma cihazları için geçerlidir. Can kurtarma cihazları, şunları içerebilir: (a) Kazara devreye girmelerini engelleyen ambalajlar içinde dumanlı ve aydınlatmalı işaret fişekleri içerebilen sinyal cihazları (Sınıf 1); (b) Yalnızca UN No. 2990 için geçerli olmak üzere, Alt Grup 1.4, uyumluluk grubu S kapsamındaki güç cihazı kartuşları, kendiliğinden şişme mekanizmasının amaçları bakımından ve cihaz başına patlayıcı miktarının 3,2 gramı geçmemesi kaydıyla taşınabilir; (c) 2.2.2.1.3 kapsamında Sınıf 2, grup A veya O sıkıştırılmış ya da sıvılaştırılmış gazlar; (d) Elektrik aküleri (Sınıf 8) ve lityum piller (Sınıf 9); (e) Küçük miktarlarda tehlikeli mal içeren ilk yardım setleri veya tamir setleri (örn. Sınıf 3, 4.1, 5.2, 8 veya 9) ya da (f) Kazara tutuşmalarını önleyen ambalajlara yerleştirilmiş kolay tutuşan kibritler. Sınıf 2, grup A veya grup O'daki sıkıştırılmış ya da sıvılaştırılmış gazlardan başka tehlikeli madde içermeyen, azami 40 kg'a kadar brüt ağırlığı olan ve sağlam, sabit bir dış ambalaj ile ambalajlanmış, kapasitesi 120 ml'den daha fazla olmayan kaplarda, sadece cihazların çalıştırılması amacıyla kurulan can kurtarma cihazları, ADR gerekliliklerine tabi değildir.

Bu kayıt, teçhizat içerisinde yer aldıkları veya teçhizat ile ambalajlandıkları durumlar dahil olmak üzere yakıt pili kartuşları için geçerlidir. Bir yakıt pili sistemine monte veya bunun bir parçası olan yakıt pili kartuşlarının, teçhizat içerisinde yer aldığı kabul edilir. Yakıt pili kartuşu, yakıtın yakıt piline boşaltımını kontrol eden valf(ler) yoluyla yakıt piline boşaltılmak üzere yakıt depolamış olan bir nesne anlamına gelir. Teçhizat içerisinde yer aldıkları haller de dahil olmak üzere yakıt pili kartuşları, normal taşıma koşulları altında yakıt sızıntısını önleyecek şekilde tasarlanacak ve yapılacaktır. Yakıt pili kartuşlarının, sıvıları yakıt pili olarak kullanan tasarım tipleri, sızıntı yapmaksızın 100 kPa (gösterge) basınçta bir iç basınç testini geçecektir. Özel hüküm 339'a uygunluk göstermekle yükümlü, metal hidrit içinde hidrojen içeren yakıt pili kartuşları hariç olmak üzere, her bir yakıt pili kartuşu tasarım tipi, muhafaza sisteminin arızasına neden olması en muhtemel yön düzeninde, hiçbir içerik kaybı göstermeksizin 1,2 metre yükseklikten sert bir yüzeye düşürme testini geçecektir. Lityum metal ya da lityum-iyon bataryaları, yakıt pili sistemine dahil edildiğinde, sevkiyat, UN3091 TEÇHİZAT İÇİNDE BULUNAN LİTYUM METAL BATARYALAR ya da UN 3481 TEÇHİZAT İÇİNDE BULUNAN LİTYUM İYON BATARYALAR için bu madde ve uygun maddeler dahilinde göre yapılmalıdır.

Sadece lityum metal bataryalar veya lityum iyon bataryalar ile çalışan araçlar, UN 3171 batarya ile çalışan araçlar maddesi altında sınıflandırılacaktır.

UN No. 3166 kayıtları, alevlenebilir sıvı veya gazlı içten yanmalı motor veya yakıt pilleriyle çalışan araçlar için geçerlidir. Yakıt pili motoru ile çalışan araçlar, uygunluğuna göre, UN 3166 ARAÇ, YAKIT PİLİ, ALEVLENEBİLİR GAZLA ÇALIŞAN veya UN 3166 ARAÇ, YAKIT PİLİ, ALEVLENEBİLİR SIVIYLA çalışan kayıtlarına atanır. Bu kayıtlar, hem bir yakıt pili ve içten yanmalı motor hem de ıslak hücreli bataryalar, sodyum pilleri, lityum metal piller veya lityum iyon pillerden biriyle çalışan, pil(ler) monte edilmiş hâlde taşınan hibrit elektrikli araçları içerir. İçten yanmalı motor içeren diğer araçlar, uygunluğuna göre, UN 3166 ARAÇ, ALEVLENEBİLİR GAZLA ÇALIŞAN veya UN 3166 ARAÇ, ALEVLENEBİLİR SIVIYLA çalışan kayıtlarına atanır. Bu kayıtlar, hem bir içten yanmalı motor hem de ıslak hücreli bataryalar, sodyum bataryalar, lityum metal bataryalar veya lityum iyon bataryalardan biriyle çalışan, batarya(lar) monte edilmiş hâlde taşınan hibrit elektrikli araçları içerir. Bir araç alevlenebilir bir sıvı ve alevlenebilir bir gazlı içten yanmalı motorla çalıştırılıyorsa UN 3166 ARAÇ, ALEVLENEBİLİR GAZLA ÇALIŞAN kaydına atanmalıdır. UN 3171 kaydı; ıslak hücreli bataryalar, sodyum bataryalar, lityum metal bataryalar veya lityum iyon bataryalar ile çalışan araçlara ve ıslak hücreli bataryalar veya sodyum bataryalar ile çalışan donanıma ancak bu bataryalar takılı olarak taşınmaları hâlinde uygulanır. Bu özel hükmün amacı doğrultusunda araçlar, bir veya birden fazla mal veya kişiyi taşımak için tasarlanmış kendiliğinden çalışan vasıtalardır. Arabalar, motosikletler, küçük motosikletler (scooter), üç ve dört tekerlekli araçlar veya motosikletler, kamyonlar, lokomotifler, bisikletler (motorlu pedala sahip) ve bu tür diğer araçlar (örneğin, kendiliğinden dengeli araçlar veya en az bir oturak ile donatılmamış araçlar), tekerlekli sandalyeler, çim biçme makineleri, kendiliğinden tahrikli tarım ve iş makineleri, botlar ve hava araçları bu araçlara örnek olarak verilebilir. Bu hüküm bir ambalaj içinde taşınan araçları içerir. Bu durumda aracın bazı parçaları, ambalaj içine sığması için şasisinden ayrılabilir. Motorlu çim biçme makineleri, temizleme makineleri veya model botları ve model uçaklar, donanıma örnek olarak gösterilebilir. Lityum metal piller veya lityum iyon piller ile çalışan donanımlar, uygunluklarına göre, UN 3091 DONANIM İÇİNDE LİTYUM METAL BATARYALAR veya UN 3091 DONANIMLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ LİTYUM METAL BATARYALAR veya UN 3481 DONANIM İÇİNDE İYON METAL BATARYALAR veya UN 3481 DONANIMLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ İYON METAL BATARYALAR kayıtlarına tahsis edilir. Bataryalar, hava yastıkları, yangın söndürücüler, sıkıştırılmış gaz aküleri, güvenlik cihazları ve aracın çalışması veya kullanıcı ya da yolcuların güvenliği için gerekli diğer ayrılmaz bileşenler gibi tehlikeli mallar, araç içine güvenli şekilde monte edilmelidir aksi takdirde ADR'ye tabi olmaz. Bununla beraber lityum bataryalar, özel hüküm 667'de aksi belirtilmedikçe, 2.2.9.1.7 hükümlerini karşılayacaktır. Bir araç veya donanıma monte edilmiş bir lityum batarya hasar gördüğünde veya arızalandığında araç veya donanım, özel hüküm 667 (c)'te tanımlanan koşullara göre taşınmalıdır.

Bu kayıt, yalnızca lityum iyon pillerin veya lityum metal pillerin takılı olduğu ve yalnızca ünitenin dışına güç sağlamak için tasarlanmış kargo taşıma üniteleri için geçerlidir. Lityum bataryalar, 2.2.9.1.7 (a) ila (g) arasındaki hükümlere uymalı ve bataryalar arasında aşırı şarj ve aşırı deşarjı önlemek için gerekli sistemler bulunmalıdır. Bataryalar; kısa devreleri, yanlışlıkla çalışmayı ve normalde taşımaya ile oluşan darbeler, yüklemeler ve titreşimler altında kargo taşıma ünitesi ile ilgili önemli hareketleri önleyecek şekilde kargo taşıma ünitesinin iç yapısına güvenli bir biçimde (örneğin raflara, dolaplara vs. yerleştirmek suretiyle) takılmalıdır. Kargo taşıma ünitesinin emniyetli ve uygun şekilde çalışması için gerekli tehlikeli mallar (örneğin yangın söndürme sistemleri ve iklimlendirme sistemleri), kargo taşıma ünitesine uygun şekilde takılmalı veya sabitlenmelidir ve aksi takdirde ADR'ye tabi değildir. Kargo taşıma ünitesinin emniyetli ve uygun şekilde çalışması için gerekli olmayan tehlikeli mallar, kargo taşıma ünitesi içinde taşınmamalıdır. Kargo taşıma ünitesinin içindeki bataryalar, işaretleme veya etiketleme şartlarına tabi değildir. Kargo taşıma ünite ünitesi, her iki tarafında 5.3.2.2'ye göre turuncu renkli plakalar ve 5.3.1.1'e göre levhalar taşıyacaktır

Bir ambalajda, cihaz içindeki lityum piller ve cihazla birlikte paketlenmiş lityum piller bir arada bulunuyorsa, ambalaj işaretleme ve belgeleme için şu koşullar uygulanır: (a) ambalaj, uygun olduğu şekilde “UN 3091” veya “UN 3481” olarak işaretlenecektir. Bir ambalajda, hem lityum iyon piller hem de cihazla birlikte paketlenmiş ve cihaz içinde bulunan lityum metal piller varsa, ambalaj her iki pil türü için gerektiği şekilde işaretlenecektir. Cihaza yerleştirilmiş olan düğme pillerin (devre kartları dahil) dikkate alınması gerekmez; (b) taşıma belgesinde, uygun olduğu şekilde "CİHAZLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ UN 3091 LİTYUM METAL PİLLER" veya "CİHAZLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ UN 3481 LİTYUM İYON PİLLER" ibaresi yer alacaktır. Bir ambalajda, hem lityum metal piller hem de cihazla birlikte paketlenmiş ve cihaz içinde bulunan lityum iyon piller varsa, taşıma belgesinde hem "CİHAZLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ UN 3091 LİTYUM METAL PİLLER" hem de "CİHAZLA BİRLİKTE PAKETLENMİŞ UN 3481 LİTYUM İYON PİLLER" ibareleri yer alacaktır.

(a) Üretim öncesi prototip lityum pil veya bataryalar ya da 100'den az pil veya bataryadan oluşan, küçük bir üretim partisine ait batarya veya lityum pil veya bataryalar araca, motora veya makineye monte edildiğinde, 2.2.9.1.7 (a) zorunlulukları uygulanmaz; (b) Hasarlı veya kusurlu araç, motor veya makinelerdeki lityum pil veya bataryalara 2.2.9.1.7 zorunlulukları uygulanmaz. Bu tür durumlarda aşağıdaki koşullar karşılanacaktır: (i) Hasar veya kusurun pil veya bataryanın güvenliği üzerinde önemli etkisi yoksa, hasarlı ve arızalı araçlar, motorlar veya makineler, uygunluğuna göre özel hüküm 363 veya 666'da tanımlanan koşullar altında taşınabilir; (ii) Hasar veya kusurun pil veya bataryanın güvenliği üzerinde önemli etkisi varsa, lityum pil veya batarya çıkarılacak ve özel hüküm 376'ya göre taşınacaktır; Bununla beraber, pil veya bataryayı güvenli şekilde çıkarmak veya pil veya bataryanın durumunu doğrulamak mümkün değilse, araç, motor veya makine, (i)'de belirtildiği gibi çekilebilir veya taşınabilir.

(a) Temizleme, sökme, geri dönüşüm veya bertaraf için toplanan ve taşımaya verilen, meskenlerden gelen donanım içine takılı lityum piller ve bataryalar, aşağıdaki durumlarda özel hüküm 376 ve 2.2.9.1.7 dâhil olmak üzere ADR'nin diğer hükümlerine tabi olmaz: (i) İçinde bulundukları donanımın çalışması için ana güç kaynağı olmadıklarında; (ii) İçinde bulundukları donanım, ana güç kaynağı olarak kullanılan başka lityum pil veya batarya içermediğinde ve (iii) İçinde bulundukları donanım ile koruma sağlandıklarında. Bu paragraf kapsamındaki piller ve bataryalara ilişkin örnekler, elektrikli ev aletlerinde (örneğin buzdolaplarında, çamaşır makinelerinde, bulaşık makinelerinde) veya diğer elektrikli veya elektronik donanımlarda veri bütünlüğü için kullanılan düğme pillerdir; (b) Ara işleme tesisine kadar temizleme, sökme, geri dönüşüm veya bertaraf için toplanan ve temizlemeye verilen (a) gerekliliklerini karşılamayan meskenlerden gelen donanımlarda bulunan lityum piller ve bataryalar, aşağıdaki koşullar karşılandığı takdirde özel hüküm 376 ve 2.2.9.1.7 dâhil olmak üzere ADR'nin diğer hükümlerine tabi değildir. (i) Donanım, ek 1 ve 2 zorunlulukları hariç olmak üzere 4.1.4.1'deki P909 paketleme talimatına göre paketlenir ya da aşağıdaki gereklilikleri karşılayan özel olarak tasarlanmış toplama kapları gibi dayanıklı dış ambalajlara konulur: - Ambalajlar, paketleme kapasitesi ve kullanım amacına uygun yeterli mukavemete ve tasarıma sahip olarak uygun malzemeden yapılmalıdır. Ambalajlar, 4.1.1.3'teki gereklilikleri sağlamak zorunda değildir. - Ambalajı doldururken ve taşırken donanım hasarını en aza indirmek için kauçuk altlık kullanmak gibi uygun önlemler alınmalıdır ve - Ambalajlar, taşıma sırasında içerik kaybını önleyecek şekilde kapaklar, dayanıklı iç astarlar ve taşıma örtüleri gibi araçlarla yapılmalı ve kapatılmalıdır. Doldurma için tasarlanmış açıklıklar, içerik kaybını önleyecek şekilde yapılmışsa kabul edilebilir; (ii) Taşıma ünitesi başına lityum pil veya bataryaların toplam miktarının 333 kg'ı geçmemesini sağlamak için yerinde bir kalite güvence sistemi uygulanır; NOT: Meskenlerden gelen donanım içerisindeki toplam lityum pil ve batarya miktarı, kalite güvence sistemine dâhil edilen bir istatistiksel yöntem ile değerlendirilebilir. Kalite güvence kayıtlarının bir kopyası talep üzerine yetkili makama sunulacaktır. (ii) Ambalajlar "BERTARAF EDİLECEK LİTYUM BATARYALAR" ya da uygun olduğu üzere "GERİ DÖNÜŞTÜRÜLECEK LİTYUM BATARYALAR" şeklinde işaretlenir. Lityum pil veya batarya içeren donanım, 4.1.4.1'deki P909 (3) paketleme talimatı uyarınca ambalajsız veya paletler üzerinde taşınıyorsa bu işaret, alternatif olarak araçların veya konteynerlerin dış yüzeyine takılabilir. NOT: "Meskenlerden gelen donanım" meskenlerden gelen donanımı ve ticari, endüstriyel, kurumsal ve diğer kaynaklardan gelen fakat niteliği ve miktarı itibariyle meskenlerden gelenlere benzer olan donanım ve teçhizatı ifade eder. Gerek meskenlerde gerekse mesken dışındaki kullanıcılarca kullanılma ihtimali bulunan donanım, her halükârda meskenlerden gelen donanım ve teçhizatı ifade eder.